Vrijdag 16 juni 2017, Lübeck bezocht: Dom, Europaïsches Hanzemuseum, fietsenmaker en filmhuis. (Droog, fris, veel wind) (6 km gefietst) (deel 1)
Enige tijd voor de Tweede Wereldoorlog verhuist Erik Wartburg uit voorzorg voor de nazi's vanuit Hamburg naar Amerika.
Het is 14 november 1940, volle maan. Een konvooi jachtvliegtuigen van de Duitse Luftwaffe vliegt heimelijk over het Engelse platteland richting Coventry en lost z'n dodelijke lading. Als de zon opkomt, is er vrijwel niets van het stadje over en vallen er 568 doden en 863 gewonden te betreuren. Coventry was een van de eerste burgerdoelen die de Duitsers systematisch vernietigden.
Een pikdonkere nacht anderhalf jaar later, 28 maart 1942, het is Psalmzondag. De piloten van de RAF zaaien dood en verderf in Lübeck. Eerst wordt de stad in brand geschoten, vervolgens wordt er benzine gedropt en tenslotte volgt een regen van bommen op iedereen die in paniek z'n huis uitvlucht. Honderden doden en gewonden betalen de rekening voor Coventry.
Ongeveer een kwart van de prachtige oude binnenstad ligt in puin en in Engeland worden plannen gesmeed om het karwei 'af te maken'. Tot Erik Wartburg ingrijpt. Hij is altijd dol geweest op Lübeck en maakt zich grote zorgen om de stad en haar bewoners. Samen met zijn zwager, directeur van het Rode Kruis in Amerika, krijgt hij het voor elkaar dat Lübeck tot Rode Kruisstad wordt uitgeroepen. Dat waren steden waar gewonde soldaten werden verzorgd en daarom de status 'safe haven' kregen. Het plan lukt en Lübeck en haar inwoners komen de oorlog redelijk ongeschonden door.
Na de oorlog is het grootste deel van de oude stad gerestaureerd en wordt Lübeck door de Unesco uitgeroepen tot beschermd stadsgezicht. Overal in de stad liggen kleine, koperen plaatjes, zgn. 'Stolpersteine', in het plaveisel. Deze geven aan wat de laatst bekende vrijwillige woonplaats van jodse mensen voor de oorlog was. Vrijwel niemand van hen overleefde het. Erik Wartburg was een jood.
Een van de gebouwen die zwaar getroffen worden tijdens het bombardement van Lübeck is de Dom. Dit is een van de grootste romaanse bakstenen kerken uit de Hanzetijd en wat mij betreft een van de mooiste. Het is een grote kerk, 126,5 m lang zoals we al eerder zagen, en buitengewoon mooi van proporties. In de kerk bevindt zich een aantal opmerkelijke kunstschatten uit de late middeleeuwen en vroege renaissance.
Het enorme triomfkruis uit 1477 is behalve een indrukwekkend kunstwerk, ook bijzonder van opzet. Uit het kruis van Christus groeien takken. Christus' sterven wordt zo tot levensboom voor allen. Achter het kruis hangt een enorme klok waar Vrouwe Wijsheid ieder kwartier de tijd aangeeft. Op het hele uur komt de Dood tevoorschijn en draait een zandloper om als teken dat ernog een uur aan ons leven wordt toegevoegd en dat we leven in genadetijd.
Het meest ontroerend vond ik een onopvallend, klein engeltje bovenaan een grafkapel*). Het toont hoe fragiel en vergankelijk, maar ook hoe mooi en speels het leven kan zijn. Het engeltje is bezig met bellen blazen.
*) 3e grafkapel rechts vooraan in de kerk
Geen opmerkingen:
Een reactie posten